De barometer biedt een 360°-beeld van vrouwelijk ondernemerschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: het geeft in enkele grafieken de situatie weer van vrouwen op de arbeidsmarkt in Brussel, de evolutie van het aantal vrouwelijke zelfstandigen en vrouwen die van start gaan met een zelfstandige activiteit in Brussel, en hun profiel.
Is het ondernemerschap bij vrouwen in Brussel te vergelijken met het ondernemerschap bij mannen? Hoe zit het met het vrouwelijke ondernemerschap in andere gewesten en in Europa? De barometer biedt ook op dat vlak inzicht!
Vrouwelijk ondernemerschap is in opmars
Het aantal vrouwelijke zelfstandigen jonger dan 65 jaar steeg tussen 2011 en 2016 met 16% in Brussel. Terwijl het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tijdens de vorige periode (2006-2011) achterbleef ten opzichte van de twee andere gewesten, staat het nu op gelijke hoogte met hen op het vlak van de toename van het aantal vrouwelijke zelfstandigen.
Hoewel Brussel 2,5 keer minder vrouwelijke dan mannelijke zelfstandigen telt (25.875 ten opzichte van 65.551), is de stijging van het aantal vrouwelijke zelfstandigen tussen 2011 en 2016 iets hoger dan die van het aantal mannelijke zelfstandigen (16 % versus 15%).
Het aantal vrouwen die een activiteit startten, nam in die periode zelfs nog meer toe: de procentuele toename in dit geval is 23% in vergelijking met 2011. In 2016 lanceerden 4.266 Brusselse vrouwen jonger dan 65 hun activiteit.
In Brussel was het statuut van zelfstandige in bijberoep de afgelopen jaren het succesvolst bij vrouwen die als zelfstandige begonnen: het aantal vrouwen met een statuut als zelfstandige in bijberoep nam in vijf jaar tijd met 19% toe, terwijl het aantal zelfstandigen in hoofdberoep met 12% toenam.
In 2016 had 1 op de 4 vrouwelijke zelfstandigen een statuut van zelfstandige in bijberoep, ¾ als zelfstandige in hoofdberoep, en enkele tienden van een procent was actief na het pensioen.
Het percentage ondernemersactiviteiten van Belgische vrouwen, dat overeenkomt met het percentage vrouwen dat betrokken is bij de start of het management van een jong bedrijf, vergeleken met de bevolking van 18 tot 64 jaar, liet een zeer sterke evolutie zien tussen 2014 en 2015: het steeg van 3,1% naar 5,0% in één jaar. België was in 2014 de slechtste student van de klas vergeleken met andere EU-landen, maar in 2015 was die achterstand volledig ingehaald, en werd het EU-gemiddelde (5,7%) bijna gehaald. Hoewel in de afgelopen jaren bij mannelijke ondernemers een stijgende trend werd vastgesteld, moet die trend nog worden bevestigd voor vrouwen.
Het profiel van onderneemsters
Vrouwelijke zelfstandigen in Brussel hebben een ander profiel dan vrouwelijke zelfstandigen in de andere gewesten, wat vooral te wijten is aan de structuur van de Brusselse bevolking. Zo zien we dat 31% van de vrouwelijke zelfstandigen een buitenlandse nationaliteit heeft in Brussel, wat globaal overeenkomt met het aandeel vrouwen met een buitenlandse nationaliteit in de actieve bevolking in Brussel (34%). In de andere twee gewesten van het land is het aandeel vrouwelijke zelfstandigen met een buitenlandse nationaliteit veel kleiner (6%).
Brusselse vrouwelijke zelfstandigen zijn relatief actiever in de sector van de vrije en intellectuele beroepen dan hun Waalse en Vlaamse collega's: 56% in Brussel, tegenover 46% in Wallonië en 38% in Vlaanderen. Die verschillende sectorale verdeling van vrouwelijke zelfstandigen naargelang het gewest heeft een invloed op de ontvangen inkomsten. Brusselse vrouwelijke zelfstandigen ontvingen zo 16 tot 19% meer dan hun collega’s in de andere gewesten. Ze staan echter ver achter op hun mannelijke collega's op dat vlak: ze ontvangen 28% minder dan Brusselse mannelijke zelfstandigen.
Op nationaal niveau zijn vooral vrouwen met een hoog opleidingsniveau ondernemers: 57% van de vrouwelijke zelfstandigen heeft een diploma hoger onderwijs. Hoewel de bevolking met een hoog opleidingsniveau over het algemeen beter vertegenwoordigd is onder de zelfstandigen, geldt dat nog meer voor vrouwen. Terwijl Belgische vrouwen met een diploma hoger onderwijs 49% van de werkende vrouwen vertegenwoordigen, vertegenwoordigen ze 57% van de vrouwelijke zelfstandigen. Hoger opgeleide mannen vertegenwoordigen op hun beurt 36% van de actieve bevolking en 42% van de zelfstandigen.
Acties ten gunste van vrouwelijk ondernemerschap
De cijfers in de barometer tonen een positieve evolutie van vrouwelijk ondernemerschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De acties die door het Gewest worden gedragen en worden uitgevoerd door de publieke sector en door de partners van women in business hebben zeker bijgedragen aan deze goede prestaties.
Women in Business, een regionaal platform voor vrouwelijk ondernemerschap in Brussel, brengt actoren samen die erkend zijn in de sector en actief zijn in Brussel, elk met zijn eigen expertise, zoals bewustmaking, coaching, training of netwerken. Het platform, dat deel uitmaakt van 1819, heeft verschillende uiteenlopende missies: het wil vrouwen stimuleren een onderneming op te richten, het wil vrouwelijk ondernemerschap in Brussel in al zijn diversiteit bevorderen, het wil zijn ecosysteem 'vrouwelijk ondernemerschap' zichtbaar maken, maar het publiceert ook om de twee jaar de barometer van het vrouwelijk ondernemerschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Wil u meer weten?
Consulteer hieonder de volledige Barometer 'Vrouwelijk ondernemerschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest', women in business - 1819